Bir konut, bir taşıt ya da herhangi bir mülk kullanımının maliki tarafından belirli bir bedel karşılığında başkasına devredilmesi kira ilişkisi olarak tanımlanır. Kira ilişkisi belirli bir süre için kurulur. Bir meskenin kira konusu olması durumunda kiracı ile kiralayan taraf, meskenin kullanım şartlarını kira sözleşmesi ile belirler. Kira bedeli de kira sözleşmesi ile belirlenen hükümler arasındadır. “Mesken kiracının kullanımındayken başkasına satıldığında yeni ev sahibi zam isteyebilir mi?” sorusunun cevabı da kira sözleşmesi ile yakından ilgilidir.
Kira sözleşmesi nedir?
Bir meskenin yararlanma haklarının bu meskenin sahibi tarafından herhangi bir kişiye devredilmesi için yapılan yazılı anlaşmaya kira sözleşmesi denir. Kira sözleşmesi genel olarak meskenin nasıl kullanılacağı, mesken karşılığında ne kadar kira ödeneceği ve kira tutarının nasıl artırılacağı gibi konu başlıklarını içerir. Bu konu başlıklarının detayları, Borçlar Kanunu ile belirlenmiş hükümlere aykırı olmamak koşuluyla belirlenir.
Kira sözleşmesinde ilgili kanunda tarafların iradesine bırakılmış durumlara ilişkin şartlar da belirlenir. Örneğin; kiracının kontrat süresi bitmeden usulüne uygun olarak evi tahliye etmek istediğini kiralayana yani ev sahibine bildirmesi ya da usulüne uygun olarak kiralayanın kiracıya evi tahliye etmesi için ihtarname çekmesi sözleşmedeki şartlara bağlı olarak gerçekleştirilebilir. Kira kontratı bir yıllık yapılır ve belirli şartlar oluşmadığı takdirde her yıl otomatik olarak yenilenir.
Kiradaki evin satılması
Kiralayan kişi meskenden yararlanma haklarını kira kontratı ile kiracıya devreden kişidir. Kiralayan kişinin gayrimenkul üzerindeki aynı hakları devam eder yani ev üzerinde tasarruf hakkı vardır. Kiralayan tarafından kira kontrat süresi bitmeden evin mülkiyetinin başkasına verilmesi için kiralayan tarafın kiracıya bildirimde bulunması zorunludur ancak bu bildirim kiracının rızasını almak anlamına gelmemektedir. Bunun yanı sıra kiralayanın evi başkasına devretmek için kira kontratına hüküm koyması da gerekmez. Kiralayan dilediği zaman maliki olduğu evi bir başkasına satabilir ya da devredebilir. Bu durumda meskende halen oturan kişi için kiralayan taraf değişmiş olur.
Satılan eve kira zammı yapılabilir mi?
Kira tutarı, kira sözleşmesinde yıllık olarak belirlenir. Mülkün satılması nedeniyle ev sahibinin değişmesi durumunda yeni ev sahibi ve kiracı arasında bazı haklar doğar. Kira sözleşmesinin süresi bitmeden yapılan bir satışta, yeni malikin konuta ihtiyacı olmaması ve şartlarda anlaşmaları halinde eski kiracı meskende oturmaya devam edebilir. Ayrıca yeni ev sahibi, kiracıdan belirli şartlara uyarak evi boşaltmasını da isteyebilir. Her ne kadar ev sahibi kira kontratının süresi bitmeden kiracıyı evinden çıkartamıyor olsa da yeni ev sahibi evi aldıktan sonra kiracısına ihtarname çekerek evi tahliye etmesini isteyebilir. Bu ihtarname 6 ay önceden gönderilmelidir.
Sonuç olarak bir evin satılması durumunda devam eden kira sözleşmesinin taraflarından biri değişmiş olur. Yeni ev sahibi ve kiracı ilişkisinin devam etmesi sahiplik değiştikten sonra tarafların şartlarda anlaşmalarına bağlıdır. Yeni ev sahibi eve malik olduktan sonra kira kontratının süresi bitmeden kiracıdan evi boşaltmasını isteyemez. Ancak kanunda belirlenmiş olan halleri öne sürerek kiracıya ihtarname çekebilir ve evin tahliyesini talep edebilir.