Mülkiyeti devlete ait olan arazilere hazine arazisi denir. Bu kapsamda yer alan ve hazineye tescili yapılmış olanlar özel mülkiyetli, tescili yapılmamış olanlar genel mülkiyetli hazine arazisi olarak tanımlanır. Hazine arazilerinin bir kısmı hak sahipleri tarafından tapuya tescil ettirebilir. Bu arazilere örnek olarak orman sınırlarına dahil olmayan ve tapuya tescil edilirken maliki çıkmayan araziler verilebilir. Peki hazine arazisi tapusu nasıl alınır?
Hazine arazisinin kapsamı ve 2/B arazisi
Tapuya tescili söz konusu olmayan; göller, dereler, nehirler, dağlar, tepeler, kayalar hazine arazisi kapsamına girer. 2/B kanunu olarak bilinen 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman sınırları dışına çıkartılan yerlere ise kısaca 2/B arazisi denir. İlgili kanun bu şekilde orman sınırları dışına çıkartılan araziler ile hazine mülkiyetinde olan tarım arazileri için uygulanır. Bu kanunda belirlenmiş işlemleri yapmaya illerde defterdarlıklar, ilçelerde ise mal müdürlükleri yetkilidir. Yani hazine arazisi olarak tanımlanan alan il sınırları içindeyse bu taşınmazlarla ilgili işlemlerde müracaat merkezi defterdarlıklar, ilçe sınırları içindeyse mal müdürlükleridir.
Hazine arazileri üzerinde hak sahibi nasıl belirlenir?
Hazine arazileri üzerinde kullanıcı ya da yararlanıcı olan kişiler, genel anlamda hak sahibi olarak nitelendirilir. 6831 sayılı yasaya göre 2/B alanında bulunan taşınmazlara ilişkin olarak bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş güncelleme listeleri ya da kadastro tutanaklarına göre oluşturulan tapu kayıtlarında bu taşınmazların 31.12.2011 tarihinden önce kullanıcısı olanlardan bu taşınmazları satın almak için süre kısıtına uygun olarak idareye başvuran ve satış bedeline itiraz etmeyenler hak sahibi sayılır.
İlave olarak kanun yürürlüğe girdikten sonra düzenlenen güncelleme listeleri veya kadastro tutanaklarına göre oluşturulan tapu kayıtlarında bu taşınmazların 31.12.2011 tarihinden önce kullanıcısı olanlardan süresi içinde idareye başvuran ve satış bedeline itiraz etmeyenler de hak sahipleri arasında sayılmıştır. İlk durumda hak sahipleri kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 6 ay içinde, ikinci durumda ise güncelleme listelerinin tescilinden veya kadastro tutanaklarının kesinleşmesinden itibaren 8 ay içinde idareye başvurmaları gerekir.
Hazine arazisi tapusu nasıl alınır?
Hazine arazisini satın alma süreci, kişilerin taşınmazın bulunduğu yere göre Defterdarlık Emlak Müdürlüğü veya Milli Emlak Müdürlüğü’ne ya da mal müdürlüklerine dilekçe vermesi ile başlar. Taşınmaz mal il sınırları içindeyse Defterdarlık Emlak Müdürlüğü veya Milli Emlak Müdürlüğü’ne, ilçe sınırları içindeyse mal müdürlüklerine başvurulur. Başvuruda taşınmazın ada, parsel gibi özellikleri ve açık adresi belirtilir. İdare tarafından ihale günü ve saati müracaatçıya bildirilir.
Taşınmaz için belirlenen satış bedeli, ihale kararının ya da satışın uygun bulunmasının bildirimini takip eden on beş gün içinde peşin ya da taksitli olarak ödenebilir. İdareye ödemesini yapan müracaatçı, taşınmazın tapusunu alır. Ancak taşınmaz için belirlenen satış bedeli tamamen ödenmediği sürece tapu verilmez. Bu durumda müracaatçı kalan taksit meblağını ve kanuni faizlerini karşılayacak tutarda süresiz ve kesin banka teminat mektubu ya da ipotek vererek tapuyu alabilir.
Sonuç olarak hazine arazisi tapusu, arazinin il veya ilçe sınırları içinde olması durumuna göre yetkili yerlere yapılacak başvuru sonrasında alınır. Tapunun alınması için idare tarafından belirlenen taşınmaz bedelinin tamamen ödenmesi veya kalan tutar için teminat gösterilmesi gerekir.