Yasalar doğrultusunda gerçekleşen evlilik birliği içinde edinilmiş malların eşit paylaşımı akıllarda bazı soru işaretleri oluşturur. emapark.com verilerine göre eski eş öldüğünde ikinci evlilikle birlikte eşe ev devretmek kısmi olarak mümkündür.
Türk Medeni Kanunu, evlilik birliği içinde edinilen malların paylaşımını eşlerin mağdur olmayacağı şekilde düzenler. Yasaya göre edinilen mallar eşlerden birinin üzerine yapılsa bile boşanma esnasında bu mallar paylaşılır. Bu uygulamaya hukuk dilinde “edinilmiş mallara katılma rejimi” denir. Evlilik birliği sadece boşanma ile değil eşlerden birinin ölümü ile de sonlanabilir. Bu durumda malların paylaşımı farklı şekilde gerçekleşir.
Sağ olan eş, mirastan iki pay alır
Evlilik sırasında eşlerden birinin yaşamını yitirdiğini farz edelim. Hayatta olan eş ölen eşin mirasından iki şekilde faydalanır: Öncelikle zaten yasa gereği malların eşit paylaşımından ötürü sağ olan eşin yüzde 50 katılımla alacak hakkı vardır. İkincil olarak sağ olan eş, ölen eşin kalan yüzde 50’lik mirasından da pay alır.
Ölen eşin eğer çocukları varsa mirasının 3/4’ü çocuklarına, 1/4’ü ise hayattaki eşine kalır. Çocuklar mirastan eşit oranda faydalanır. Tek çocuk varsa 3/4 mirasın tamamına tek başına sahip olur. Ölen eşin iki ya da daha fazla çocuğu varsa yine aynı miras çocuklar arasında eşit oranda bölüştürülür.
Ölen eşin çocukları yok ise ne yapılır?
Eğer ki ölen eşin çocukları olmayıp anne-babası sağ ise hayatta olan eş mirasın yarısına, ölen eşin anne babası da kalan mirasın yarısına sahip olur. Anne baba hayatta olmayıp kardeşler yaşıyor ise yine aynı şekilde mal varlığı kardeşler ve hayatta olan eş arasında eşit olarak paylaşılır.
emapark.com verilerine göre istisna olsa da ölen eşin çocuklarının, kardeşlerinin ve anne-babasının hayatta olmadığını farz edelim. Ölen eşin sağ kalan tek yakınlarının dedesi ve ninesi olduğu durumlarda ile sağ olan eş malları onlarla bölüşür. Bu durumda mirasın 3/4’ü hayattaki eşe, kalan 1/4’lük miras ise dede ve nineye kalır.
Eşe ev devretmek kısmen mümkün
Yukarıdaki örnekler dışında ölen eşin çocukları olduğunu ve sağ kalan eşin ikici evliliği yaptığını varsayalım. İkinci evlilikte eşe ev devretmek durumu direkt olarak gerçekleşmeyip, süreç farklı bir şekilde işler.
Ölen eşle evliyken bir konut alınmış ise evin yüzde 50’lik payı hayatta olan eşe kalır. (Çocuklar ölen eşten kendilerine düşen 3/4’lük mirası almıştır) Yeni eş ise alacak hakkı doğduğu için eşine kalan yüzde 50’lik payın yarısına sahip olur.
Sonuç olarak ölen eşin mirasının 1/4’lük oranı yeni eşe kalır. Daha net bir örnekle açıklamak gerekirse ölen eş hayattayken alınan 500 bin TL’lik bir evin 125 bin TL’lik kısmı dolaylı olarak yeni eşe kalır. Çocuklar ise bu durumda hak iddia edemez.